فلسفه اذان چیست؟

حضرت رضا(ع) فرمود: خداوند اذان را به خاطر علل بسیار، دستور داد، آنگاه امور و مفاهیم زیر را به عنوان فلسفه اذان ذکر نمود:

1- یاد آوری مردم، و بیدار باشی غافلان.

2- اعلام وقت نماز.

3- دعوت مردم به سوی پرستش خدا، و تشویق آنها برای عبادت.

4- اقرار به یکتایی خدا.

5- جهاد در ایمان.  

6- آشکار نمودن اسلام.                  

7- آگاهی بخشی به فراموش کار.    

8- آغاز و پایان با نام خدا.    

9- تکرار فصل های اذان هر کدام دو بار، تا موجب تکرار صدا در کنار گوش های مردم شده و تأکیدی باشد که اگر به اولین بار توجه نکردند، با دومین بار، توجه کنند به خاطر این که نماز دو رکعت دو رکعت است.

10- تکرار الله اکبر چهار بار در اول اذان، از این رو است که در همان آغاز که مردم در غفلت هستند، بانگ مکرر بیدار باش را بشنوند، و آماده شنیدن فصل های بعد شوند.

11- شهادت و گواهی به یکتاپرستی خدا و رسالت پیامبر(ص)، از این رو است که شنوندگان دریابند که آغاز ایمان، توحید و اقرار به آن و همچنین اقرار به رسالت پیامبر اسلام(ص) است و این که اطاعت و شناخت خدا و رسولش از هم جدا نیستند، اقرار به وحدانیت خدا و رسالت پیامبر اسلام(ص)، در حقیقت اقرار به همه ابعاد ایمان است.

و پس از گواهی به یکتایی خدا و رسالت پیامبر(ص)، مردم به سوی نماز دعوت می شوند، زیرا اذان مقدمه و آوای نماز است و آخرین سخن، از یکتایی خداست، چنان که آغاز آن همان است.

از رسول اکرم (ص) سؤال کردند چرا قبل از نماز اذان و اقامه مستحب است. حضرت فرمود: به خاطر این که نماز شبیه حالت های مختلف انسان در قیامت است، اذان به نفخه اول شباهت دارد که با نفخه اول او همه مردم می میرند و از همین جاست که نشستن و سجده کردن بعد از اذان مستحب است و اقامه نماز شبیه نفخه دوم است.