1- توجه خداوند به نماز جماعت:
وَ اَقیمُوا الصّلوة وَ اتُوا الزّکوة وارکَعوا مَعَ الرّاکعین؛ نماز را بر پای دارید و زکات بدهید و رکوع کنید با رکوع کنندگان.
نکات ویژه:
1- اصل فرمان نماز با جماعت است، اساس دین اجتماع است و انزوا و گوشه نشینی محکوم است.
2- دعوت خداوند به اقامه ی نماز و پرداخت زکات و شرکت در نماز جماعت است.
3- پس از ذکر اقامه ی نماز مجدداً امر به رکوع با رکوع کنندگان کرده که نشانه ی اهمیت نماز جماعت است.
4- رکوع از اجزای مهم در نماز جماعت است چون از نماز جماعت تعبیر به رکوع شده است.
5- رسول الله(ص) و علی بن ابیطالب(ع) از مصادیق رکوع کنندگان هستند.
6- اقیموا الصَلوة؛ نماز را به پا داریم؛ یعنی تنها خودتان نمازخوان نباشید؛ بلکه چنان کنید که آیین نماز در جامعه انسانی برپا شود و مردم با عشق و علاقه به سوی آن بیایند.
7- بعضی از مفسّران گفته اند تعبیر به«قیموا» اشاره به این است که نماز شما تنها اذکار و اوراد نباشد؛ بلکه آن را به طور کامل به پا دارید که بهترین رکن آن توجه قلبی و حضور دل در پیشگاه خدا و تاثیر نماز در روح و جان آدمی است.
در حقیقت در آیه به چند دستور اشاره شده:
1- نخست پیوند فرد با خالق(نماز) می باشد.
2- سپس پیوند با مخلوق(زکات).
3- سرانجام پیوند دسته جمعی همه ی مردم با هم در راه خدا.
4- امر خداوند به هماهنگی و وحدت بندگان در پرتو عبادت جمعی است.
5- نماز جماعت در رشد و تعالی انسان تاثیر دارد.
2- خصوصیات رکوع کنندگان:
یا مریم اُقنُتی لِرَبّکِ واسجُدی وَارکَعی مَعَ الرّاکِعین؛ ای مریم(به شکرانه ی این نعمت) برای پروردگار خود خضوع کن و سجده به جای بیاور و با رکوع کنندگان رکوع نما.
نکات ویژه:
1- افراد برجسته باید تواضع و عبادتشان بیشتر باشد. برای اولیای خدا عبادات ویژه ای سفارش شده است، همانگونه که برای پیامبر اسلام(ص) نماز شب واجب بود.
2- نماز، رکوع و سجود بهترین مصداق تشکر است.
3- مریم مامور به اطاعت خاضعانه، سجده و رکوع(نماز) در برابر پروردگارش است.
4- سخن فرشتگان با مریم و فرمان دادن به او درباره ی اطاعت خاضعانه است.
5- حضور زن در اجتماعات عبادی سفارش شده است.
6- ربوبیت الهی، مقتضی خضوع در برابر اوست.
7- نماز در آن زمان نیز دارای رکوع و سجود بوده است.
8- مریم مامور نماز گزاردن همراه با نمازگزاران(نماز جماعت) است.
9- شرکت زنان در عبادت دسته جمعی یعنی نماز جماعت سفارش شده است.
10- عبادت دسته جمعی و نماز جماعت در ادیان گذشته نیز بوده است.
11- ارزش عبادت جمعی و تاثیر آن در رشد و تعالی انسان است. به نظر می رسد فرمان الهی به مریم مبنی بر عبادت دسته جمعی(نماز جماعت) در راستای رشد وی باشد.
12- لزوم حضور برگزیدگان الهی، در متن جامعه.
13- امر خداوند به هماهنگی و وحدت بندگان در پرتو عبادت.
14- جواز حضور زن در نماز جماعت همراه مردان، در آیه ی فوق به حضرت مریم امر نشده است که رکوع کن با زنان رکوع کننده؛ بلکه فرموده: رکوع کن با رکوع کنندگان(اعم از زن و مرد).
15- نقش مهم رکوع در نماز جماعت؛چون از نماز جماعت به رکوع تعبیر شده است، اهمیت خاص آن معلوم می گردد.
16- خداوند سه نعمت را به مریم ارزانی داشت:
الف) گزینش
ب) تطهیر
ج) سرآمد بودن
و در برابر این سه نعمت سه مسئولیت از وی خواست: قنوت، سجود، رکوع، به نظر می رسد هر یک از آن سه نعمت به ترتیب مقتضی هر یک از این سه مسئولیت باشد.
منبع: سایت تبیان